تأثیر عصاره هیدروالکلی دانه خاکشیر بر تغییرات بافتی بیضه، پارامترهای اسپرمی و میزان سطح تستوسترون در موش های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

زمینه و هدف: استفاده از گیاهان دارویی در درمان دیابت از اهمیت بالینی ویژه ای برخوردار است. در افراد مبتلا به دیابت،تغییرات تولیدمثلی در جنس مذکر گزارش شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر دانه خاکشیر بر میزان غلظت سرمی تستوسترون، هیستولوژی و پارامترهای اسپرمی در بافت بیضه انجام شد.   روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 24 سر موش صحرایی نر به طور تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل سالم     (c) ؛ کنترل دیابتی (d) و گروه دیگر دیابتی تحت تیمار که عصاره خاکشیر (dk) را با دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم بر وزن بدن دریافت کردند. گروه های دیابتی با تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین (با دوز 65 میلی گرم بر کیلوگرم) دیابتی شدند و بعد از اتمام دوره تیمار به مدت 42 روز، خونگیری از قلب برای تعیین سطح تستوسترون انجام شد. سپس تمامی موش ها کشته شده وپس از تشریح ، اسپرم ها از دم اپیدیدیم جمع آوری و پارامترهای آنها از قبیل تعداد و مورفولوژی اسپرم مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه، نمو نه های بیضه به داخل فرمالین منتقل و با هماتوکسی لی ن - ائوزین و سودان بلاک b رنگ آمیزی شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده ازآزمون های آماری واریانس یک طرفه، توکی و post hoc صورت گرفت. سطح معنی داری، 05/0 p≤ در نظر گرفته شد.   یافته ها: در این بررسی، خاکشیر باعث کاهش معنی داری در ضخامت بافت بینابینی لوله های منی ساز ( 001/0 p≤ ) و اسپرم های بدشکل شد ( 001/0 p≤ ). همچنین افزایش معنی داری ( 05/0 p≤ ) در قطر لوله های منی ساز ، ضخامت اپی تلیوم ، سطح تستوسترون ( 001/0 p≤ ) ، ضریب اسپرمیوژنز ( 001/0 p≤ ) و تعداد اسپرم ( 0 01 /0 p≤ ) نسبت به گروه دیابتی مشاهده گردید.